
Przykładem kapitału własnego pochodzącego spoza przedsiębiorstwa, wykorzystywanego
przez małe i średnie jednostki gospodarcze borykające się z brakiem kapitału
i nie mogące skorzystać z instrumentów rynku kapitałowego, są fundusze venture capital,zwane także funduszami podwyższonego ryzyka.
Venture capital to kapitał średnio lub długoterminowo zaangażowany, w postaci udziałów lub quasi-udziałów, przez pośredników
finansowych w przedsiębiorstwach nienotowanych na giełdzie, znajdujących
się w fazie radykalnych zmian. Udziały są wnoszone na ściśle określony czas, a następnie podlegają odsprzedaży, co umożliwia realizację zysku wynikającego ze wzrostu
wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Fundusze venture capital to fundusze zamknięte,
których działalność polega na tym, że grupa inwestorów przeznacza pieniądze na inwestycje określonego typu z reguły niepewne, ale mogące dawać wysokie stopy zwrotu
z zainwestowanego kapitału.
Zgromadzone środki fundusze venture capital inwestują w przedsiębiorstwa, które
według ich oceny mają dobre perspektywy rynkowe, sprecyzowaną wizję rozwoju,
a przede wszystkim są świetnie zarządzane. Fundusz, poprzez objęcie nowych akcji
bądź udziałów, staje się udziałowcem lub akcjonariuszem przedsiębiorstwa, dzieli więc
ryzyko związane z działalnością, nie oczekując z tego tytułu dodatkowych gwarancji
czy zabezpieczeń. Pozyskanie kapitału z funduszu wysokiego
ryzyka wymaga spełnienia określonych kryteriów, poniesienia wysiłku na wykazanie,
że warto zainwestować właśnie w to przedsięwzięcie.
Po kilku latach, gdy firma rozwinie się zgodnie z oczekiwaniami, fundusz przystępuje
do wyjścia ze spółki, tj. dezinwestycji, która może się odbywać poprzez:
– sprzedaż udziałów inwestorowi zagranicznemu,
– sprzedaż udziałów pozostałym właścicielom przedsiębiorstwa lub jego kierownictwu
(dotyczy zwłaszcza firm małych i średnich),
– sprzedaż udziałów innemu funduszowi venture capital lub inwestycyjnemu,
– wprowadzenie przedsiębiorstwa na giełdę i sprzedaż jego akcji w obrocie publicznym
– ten sposób realizacji zysku jest szczególnie korzystny przy bardzo dużym wzroście
wartości rynkowej firmy,
– likwidację firmy, którą stosuje się wtedy, kiedy suma wartości jej aktywów sprzedawanych
oddzielnie jest większa niż przedsiębiorstwo jako całość.
Sposób wyjścia jest najczęściej uzgadniany podczas początkowych negocjacji.
Fundusze venture capital są często nazywane funduszami szansy, gdyż za pomocą
ich pieniędzy można wydobyć firmę z upadłości, zmienić profil działalności, podbić
nowe rynki. Jednak pojawia się jeszcze jedno zagrożenie. Kiedy trzeba się pożegnać
z pasywnym inwestorem, trudno przewidzieć, w czyje ręce trafi znaczący pakiet akcji
i czy nowy wspólnik będzie zainteresowany kontynuowaniem przyjętej strategii.