Rozwój przedsiębiorczości

Dziś powszechne stało się przeświadczenie o decydującej roli przedsiębiorczości, małych i średnich firm w rozwoju gospodarczym oraz tworzeniu podstaw trwałego zatrudnienia. Własna firma jest obecnie spostrzegana jako szansa na włączenie się jednostki w wolnorynkowy system pomnażania kapitału. Prywatni przedsiębiorcy z niespotykaną dotąd w historii ludzkości dynamiką, zmieniają i odnawiają gospodarkę światową. Przedsiębiorczość stanowi nieodzownie podstawę gospodarki wolnorynkowej zwiększając jej żywotność i efektywność. Nowe firmy i prywatni przedsiębiorcy odgrywają kluczową rolę w zakresie:

– budowy podstaw zatrudnienia i rozwoju rynków pracy
– wprowadzania na rynek nowych produktów i usług
– przebudowy postsocjalistycznej gospodarki przez lata rozwijanej na przekór prawom ekonomicznym
– transformacji i odnowy organizacyjnej istniejących organizacji
– adaptacji konkurencyjnych reguł w obszarach tradycyjnie traktowanych jako nierynkowe (dobra publiczne – edukacja, usługi publiczne, służba zdrowia)
– odbudowy podstawy konkurencji i wolnego rynku.

Własna firma staje się coraz atrakcyjniejszą formą realizacji kariery zawodowej i życiowej. W kategoriach indywidualnych daje możliwość działania oraz realizacji planów i marzeń jednostki. Z perspektywy społecznej jest drogą do nowych produktów i usług, tworzenia nowych miejsc pracy oraz podnoszenia ogólnego dobrobytu. Własny biznes, dla osób o przedsiębiorczych predyspozycjach, jest szansą uniknięcia frustracji związanych z poszukiwaniem pracy najemnej oraz próbą podjęcia przygody życiowej.

Nowoczesny inwestor i klimat biznesu stają się kluczem do pomyślności ekonomicznej oraz poprawy konkurencyjności regionów. Aktywizacja czynników sprzyjających biznesowi zyskuje szczególne znaczenie z lokalnej perspektywy. Odchodzi się od dominujących przez lata poglądów, że wystarczą inwestycje infrastrukturalne poprawiające warunki lokalizacyjne dla przedsiębiorstw, a system ulg i pomocy zmobilizuje inwestorów do działalności na danym terenie. Coraz popularniejsze stają się formy aktywizacji gospodarczej lokalnych środowisk, motywowanie i inspirowanie ludzi do „brania losu we własne ręce” (endogeniczne koncepcje rozwoju gospodarczego). Tworzenie warunków rozwoju przedsiębiorczości i samozatrudnienia pozwala przełamać apatię i krąg niemożności w regionach opóźnionych gospodarczo lub dotkniętych kryzysem strukturalnym. Sceptycy podkreślają, że nie każdy rodzi się przedsiębiorcą – dla podjęcia samodzielnej działalności niezbędne są określone predyspozycje i cechy charakteru, których nie można się nauczyć, lecz trzeba je „wyssać z mlekiem matki”. Jest prawdą, że do prowadzenia własnego biznesu niezbędne są szczególne cechy i umiejętności, w większości jednak nabyte, a nie wrodzone. Stać się przedsiębiorcą, z szansą na sukces nie jest łatwo, ale jest to możliwe – umiejętności można zdobyć, a cechy w sobie wykształcić. Takie myślenie w rozwiniętych społeczeństwach leży u podstaw podejmowania działań i wykorzystania instrumentów, mających ułatwić samodzielny start w biznes jak największej części społeczeństwa. Podjęcie działalności gospodarczej pociąga za sobą ryzyko określonych konsekwencji finansowych i zobowiązań. Nie może być tym samym działaniem nie przemyślanym, bez przygotowania merytorycznego i szerokiej wiedzy jak się poruszać na rynku. Decyzja o założeniu firmy jest zależna od determinacji i indywidualnych pragnień osiągnięcia sukcesu oraz warunków otoczenia. Jednocześnie minimalizacja ryzyka założycielskiego leży w interesie jednostki i całego społeczeństwa. Więcej firm to miejsca pracy, bardziej konkurencyjny rynek, dochody podatkowe sektora publicznego oraz bogatsza oferta produktów i usług, dzięki którym żyje się lepiej.

W warunkach internacjonalizacji dużych korporacji osiągnięcie przewagi konkurencyjnej przez poszczególne gospodarki w coraz większym zakresie uzależnione jest od szybkości pojawiania się na rynku nowych podmiotów gospodarujących. Klimat przedsiębiorczości, samozatrudnienie i orientacja proinnowacyjna w dzisiejszym świecie stają się podstawą nowoczesnych strategii konkurencji. Jednocześnie szczególnie ważna jest rola nowych podmiotów gospodarujących została odkryta z perspektywy rynków pracy. To nie duże, ustabilizowane przedsiębiorstwa czy sektor publiczny, ale nowo powstające oraz małe i średnie firmy są od ponad trzydziestu lat motorami zatrudnienia w państwach o gospodarkach rynkowych. W państwach wysoko rozwiniętych gospodarczo obserwujemy przesunięcie pomocy publicznej z podmiotów gospodarujących o ustabilizowanej sytuacji rynkowej na rzecz inicjatyw założycielskich i budowy systemów wsparcia.

Działania wspierające rozwój nowo powstających podmiotów gospodarujących są ukierunkowane na przełamanie głównych barier, na które napotykają w pierwszym okresie funkcjonowania:

– podstawowa wiedza o rynku i biznesie
– ograniczenia biurokratyczno-administracyjne
– dostęp do informacji, technologii i kapitału
– koszty procesu założycielskiego, dostęp do infrastruktury.

W praktyce wypracowano szereg modeli wspierania przedsiębiorczości dopasowanych do lokalnych możliwości i oczekiwań. Ich podstawę stanowią wyodrębnione organizacyjnie struktury rozwijane w ramach nie nastawionych na zysk instytucji pozarządowych, organizacji przedstawicielskich biznesu, administracji lokalnej lub regionalnej. Jednocześnie w państwach zachodnich funkcjonuje szereg rozwiązań systemowych motywujących i ułatwiających start w samodzielny biznes – ułatwienia proceduralne, ulgi i zwolnienia podatkowe, subwencje i dopłaty związane ze szkoleniami, gwarancjami lub finansowaniem transferu technologii i przedsięwzięć innowacyjnych.
Dzięki wprowadzeniu zasad demokracji gospodarczej, przedsiębiorczość, małe i średnie prywatne firmy legły u podstaw procesów transformacji gospodarki i społeczeństwa polskiego. Potencjał przedsiębiorczości jest jednym ze źródeł osiągniętych efektów gospodarczych. Widzimy ciągłe wzmacnianie podstaw gospodarki rynkowej, zmianę struktury własnościowej na korzyść sektora prywatnego potwierdzającą jego przewagę nad sektorem państwowym. Zarówno małe i średnie przedsiębiorstwa są najdynamiczniej rozwijającym się sektorem gospodarki polskiej.

Leasing operacyjny

Leasing operacyjny, jest to szczególna odmiana leasingu bowiem charakteryzuje się specyficzną cechą - czasem trwania. Leasing operacyjny obowiązuje znacznie krócej niż wynosi okres przydatności do użytkowania przedmiotu umowy. Właściciel ma możliwość zawrzeć więcej niż jedną umowę operacyjną. Pozwala to w głównej mierze na amortyzację jego obiektu własności i odnoszenia z tego tytułu korzyści korzyści.

Leasing operacyjny oznacza, iż ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności do wydzierżawionego aktywu pozostają przy właścicielu obiekty czyli leasingodawcy. Wynika to z faktu, iż leasing operacyjny jest umową zawieraną na znacznie krótki okres czasu (od jednego do dwóch lat), a właściciel obiektu ma mozliwość zawierać wiele umów leasingu operacyjnego z różnymi użytkownikami, w czasie trwania życia ekonomicznego przedmiotu leasingu, nie przekazując żadnemu n nich prawa własności do tego aktywu.

Oznacza to, że;

1) Leasingodawca wykazuje nadal wydzierżawiony obiekt w swoich księgach, jest jego właścicielem i amortyzuje go: płatności leasingowe są jego przychodem ze sprzedaży usług, a amortyzacja wydzierżawionego aktywu - kosztem własnym sprzedaży tych usług;

2) Leasingobiorca zapisuje fakt dzierżawienia aktywu w trybie leasingu operacyjnego tylko w ewidencji pozabilansowej, kosztem operacji dla niego jest - zamiast amortyzacji tego obiektu - rata płatności leasingowych, należna właścicielowi aktywu.

W ostatnim czasie firmy leasingowe zachęcały leasingobiorców do zawierania krótkoterminowych umów leasingu operacyjnego z opcją zakupu. Takiego typu umowy spotkały się z ostrą reakcją organów kontroli skarbowej, które zarzucały podatnikom dokonywanie inwestycji w ciężar bieżących kosztów operacyjnych. Wprawdzie z przepisów nie wynika zakaz zakupu przez leasingobiorcę przedmiotu leasingu, którym dysponuje on w trakcie trwania umowy leasingu operacyjnego to jednak organy skarbowe z reguły zajmowały stanowisko, że zakup taki powinien się odbyć w drodze przetargu w wyniku, którego powinna być ustalona cena rynkowa.

Leasing operacyjny tak więc formą oddania do pewnego czasu użytkowania maszyny, urządzenia lub innego dobra w zamian za określoną korzyść finansową. Doświadczenia krajów zachodnich wykazują na równomierny podział ryzyka między strony umowy.

Główne bariery dla rozwoju leasingu - nie tylko operacyjnego w Polsce jest brak fachowców w tej dziedzinie, niestabilność prawno - ekonomicznych warunków działania podmiotów gospodarczych oraz inflacji.

Fundusze funduszy

Fundusze inwestycyjne wciąż są popularne mimo postępujacego kryzysu. Jak więc wybrać właściwy fundusz mając ograniczone zasoby środków płynnych?

Fundusze funduszy to rozsądna i zrównoważona propozycja dla początkujących inwestorów. Dobrze jest sprawdzić co oferują fundusze funduszy wobec tradycyjnych funduszy inwestycyjnych.
Chociaż fundusze funduszy są młodym produktem dostępnym na rynku od 2005 roku, zyskują popularność dzięki konstrukcji portfela. Po prostu chodzi o to, że zarządzający funduszem funduszy inwestuje w inne fundusze stosownie do panującej koniunktury giełdowej. Dzięki temu wyniki FoF-ów (Funds of funds) powinny być przybliżone do średniej rynkowej. Najlepiej jest porównać rankingi funduszy, wówczas można zobaczyć, że różnice w ich wynikach sięgają nawet 10% w skali roku. W celu uniknięcia nietrafionej inwestycji i kupując jednostki funduszu, który zachowa się znacznie gorzej od lidera rankingu, warto zdecydować się na fundusz funduszy.

Dobrze jest przebierać w ofercie kilkudziesięciu TFI w FoF-ie. czasem jednak nie jest to potrzebna, albowiem musimy tylko zdecydować o strategii inwestowania i są to:

- bezpieczna,
- zrównoważona
- agresywna

Niebagatelną zaletą funduszy są stosunkowo niskie koszty wejścia.
Fundusze funduszy dostępne są dla każdego podmiotu fizycznego, kto posiada minimalne oszczędności. W większości z działających siedmiu FoF-ów wystarczy zaledwie kwota kilkuset złotych.

Jednostki uczestnictwa w FoF-ie można kupować bez jakichkolwiek ograniczeń, sprzedawać konwertować, zamieniać na inne fundusze w ramach wybranego Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych.
Podsumowując, z funduszu funduszy mogą nie być zadowoleni jedynie inwestorzy, którzy samodzielnie zainwestują swoje oszczędności i uzyskają lepsze wyniki. Należy jednak pamiętać, że celem funduszu funduszy nie jest maksymalizacja zysków, a ich ochrona przed nadmiernymi wahaniami.

Fundusze funduszy można nabyć w siedzibach TFI oraz centrach finansowych. Fundusze kupowane za pośrednictwem niektórych banków zwolnione są z prowizji, co powinno zachęcać do wyboru właśnie tej formy zakupu.

Lokaty

Dotkliwy kryzys na Giełdzie Papierów Wartościowych i nie tylko spowodował znaczny spadek inwestycji oraz odpływ inwestorów z rynku. Rozpoczęły się poszukiwania innych form lokowania oszczędności. Cieszące się dużym zainteresowaniem papiery emitowane przez Skarb Państwa – obligacje i bony skarbowe, w wyniku działań Rady Polityki Pieniężnej niestety stały się mniej rentowne.

W odpowiedzi na potrzeby rynku oraz osób fizycznych instytucje finansowe: banki, fundusze inwestycyjne i towarzystwa ubezpieczeniowe, stworzyły nowy produkt finansowy - lokatę gwarantowaną.
Głównym jej założeniem jest gwarantowana wysokość oprocentowania wraz z możliwością osiągnięcia dodatkowych zysków ze wzrostu cen akcji na giełdach światowych. Od tych ostatnich uzależnione jest, czy inwestor zarobi jedynie gwarantowaną kwotę, czy więcej.
W odróżnieniu od najczęściej spotykanych lokat, lokaty gwarantowane mają dłuższy okres trwania. Okres lokaty gwarantowanej wynosi zazwyczaj od 2 - 5 lat.
Banki uzależniają swoje oprocentowanie lokat od zmian wartości indeksów największych giełd światowych.
Niestety poważną wadą tego typu lokat jest możliwość ich zakładania tylko w ściśle określonych przez bank terminach. Zwykle bank wyznacza okres 2-4 tygodni, podczas których można założyć taką lokatę. Również kwota lokat gwarantowanych jest znacznie wyższa niż tradycyjnych, np. 5 tys. zł wobec 500 zł w przypadku klasycznych lokat.

Z lokowaniem pieniędzy także wiąże się pewne ryzyko, które tkwi w kursie waluty, jaki będzie w dniu jej wygaśnięcia. Jeśli założymy np. roczną lokatę w USD po kursie 3,2 zł, a po roku kurs wyniesie 3 zł, wówczas jasne jest to iż wartość naszych aktywów zmaleje. W momencie przewalutowania na złotówki dostaniemy mniej, niż wpłaciliśmy. Oczywiście dostaniemy uzgodnione odsetki, które będą wyższe niż z tradycyjnej lokaty, to jednak mogą one nie pokryć strat wynikających z niższego kursu dolara. W takiej sytuacji rozwiązaniem jest pozostanie przy dolarach. Innym minusem tego typu lokat są niemiłe dla klienta konsekwencje z tytułu przedterminowego zerwania lokaty. Otrzymamy wówczas jedynie oprocentowanie awista dla danej waluty.

Jaka lokata?

Mimo postępującego na świecie i w Polsce kryzysu wciąż wielu poszukuję sposobu na korzystne lokowanie swoich oszczędności.

Lokaty terminowe to niewątpliwie najprostsze formy lokowania wolnych środków finansowych. Ogólne zasady, jak funkcjonuje lokata terminowa, zna niemal każda osoba fizyczna. Rozwój rynku lokat terminowych i sprawił, iż obecnie mamy ich różne rodzaje. Dlatego myślę że warto znać podstawowe informacje na ich temat, tak aby potrafić samodzielnie określić, która lokata terminowa będzie dla nas najkorzystniejsza.
Systematyczny spadek stóp procentowych zmniejszył w znacznym stopniu atrakcyjność lokat. Pomimo tego, jak wynika z danych Związku Banków Polskich, Polacy posiadali blisko 8 mln lokat terminowych. To ponad 4 razy więcej niż jest posiadaczy jednostek TFI. Co bardziej konserwatywni klienci, chcący jednak pozostać przy tej formie oszczędzania, mogą liczyć na większy procent w skali roku. Porównując ten wynik z wynikami funduszy inwestycyjnych, z których najlepsze dały zarobić ponad 30% (fundusze akcji), lokaty wypadają na ich tle bardzo słabo.
Jeśli jednak mamy wolną gotówkę i nie chcemy bądź nie potrafimy inwestować poprzez TFI lub na Giełdzie Papierów Wartościowych, możemy się zdecydować na założenie lokaty.

Deponując pieniądze na lokacie należy zwrócić uwagę nie tylko na wysokość oprocentowania, ale również na to, czy jest ono stałe, czy zmienne oraz na sposób kapitalizacji odsetek. Generalnie im częstsza kapitalizacja, tym lepiej np. na koniec każdego miesiąca, zamiast na koniec okresu trwania lokaty. Takie rozwiązanie jest o tyle lepsze, że po każdym miesiącu otrzymujemy odsetki, które możemy wypłacić lub dalej lokować. Powstaje w ten sposób procent składany (odsetki dodane do kwoty lokaty procentują dalej).
Istotny jest również fakt, iż przy krótkich okresach lokaty pieniądze są łatwo dostępne. Odrębną kwestią jest sprawdzenie, czy oprocentowaniu podlega cała kwota i czy jest ono takie samo dla całej lokaty, czy tzw. „progowe”. W praktyce może się okazać, iż rzeczywista stopa procentowa może być niższa niż podaje bank. Niektóre banki stosują taką formę reklamy i podają maksymalną wysokość oprocentowania. Im wyższa jest kwota lokaty, tym wyższe jest oprocentowanie, ale tylko dla danego przedziału – progu kwotowego.

Plusy lokat:
- niewielki kapitał potrzebny do otwarcia lokaty np. 1000 zł,
- pewny, ściśle określony zysk,
- brak potrzeby śledzenia sytuacji rynkowej i czynników mogących mieć znaczny wpływ na zmianę wartości lokaty.

Minusy lokat:
- zamrożenie kapitału na czas trwania lokaty,
- utrata znacznej części odsetek w przypadku zerwania jej przed terminem,
- stosunkowo niski zysk w porównaniu z innymi bardziej zaawansowanymi formami inwestowania.